فئورییه نین۲۱یی دوٌنیا آنا دیلی گوٌنوٌ - بنگلادئش فاکتورو

اومود  دوٌزگوٌن

 بهمن آیی نین اون ایکیسی  ۱۳۸۵ نیجی ایلده یازیلمیشدیر   

 نوامبر آیی ۱۹۹۹ دا،  یونئسکونین عیمومی کونفرانسیندا فئورییه آیی نین ۲۱یی دوٌنیا آنادیلی  گوٌنوٌ اعلان اولوندو. یونئسکونین  وئردیگی بیلدیریه گوره حال حاضیردا دوٌنیادا یاخلاشیق ۶۰۰۰ دیلده دانیشیلیر. بو دیللرین تقریبَن یاریسی (۵۰٪) اوْلوٌب آرادان گئتمه حالیندادیرلار. بئله بیر دوروم دا، بَشرییتین چوخ دیللی و چوخ کوٌلتوٌرلوٌ و برابرحاقلی یاشامی اوٌچوٌن ، آنا دیلینی قوروماق،  بویوک  آهمییت داشییر.

بوساحه ده، مَدنییته صاحیب اوالان اوٌلکه لرده آنا دیلده دانیشب، یازیب، اوخوماق، طبیعی و ایلکین بیر حاق تانینیر. یانلیزبعضی مَدنیتدن غافیل اولان ایران کیمی اوٌلکه لرده، بیر دیلین اوستون توتولماسی، باشقا دیلرین قاداغان و مَحو اولماسینا سَبَب اولور و میللی سیتمی یارادیر. بيله لیک له، آنا دیلی یاساق اولان میللتین، کیملیک یی، کولتورو، اقتیصادیاتی وسیاسی وارلیغی خطره دوٌشوٌر. طبیعی کی میللی سیتمه معروض قالان میللت هئچ واخت ساکیت اوتورمورلار و شوونیزمه  قارشی دواملی موباریزه آپاریرلار. بو مباریزه لردن بیری، پاکیستان مرکزلی اوردو شوونیزمی نین علیهینه قالخان بَنگلادئش دیل حرکاتی دیر. بو ۵ ایل سورئن حرکت ۱۳۵۱ نیجی ایل، فِوریه آینین ۲۱ ینده، اوردو شونیزمینه غالیب گلدی.  بو تاریخی ظَفرین پروسسلری‌ آزربایجان میللی حرکت له فرقلی اولورسادا، ماهییت جه آینی خاراکتِر داشییر. بو موْشترَک ماهییتی دَرک اِتمک ایچون بنگلادئش میللی حرکت نین نِئجه باش ورمه سینه نَظَرسالمالییق.

اینگیلیستان اَسارَتیندَن قورتولان بوْیوٌک پاکیستان (غربی و شرقی) فِئدرآل سیستیمینی برپا اتددی. حاکمییتده گوٌجه صاحیب اولان اوردو دیللی مَقاملار، میللته  موٌراجیعت اتمه دَن اوٌلکه نین ۶٪ جمعیتینی تشکیل اِدئن اوردو خالقنین دیلینی اوٌلکه نین میللی دیلی و دوٌلتین رسمی دیلی اعلان اتددیلرإ حال بوکی، اَکثریتده اولان ۵۴٪ بَنگال میللتی و بَنگالی دیلی حسابا قویمورلار. بَنگال میللتینی " قووم " و بَنگال دیلنی "محللی" دیل آدلاندیریرلار. بِئله لیکله بَنگالی دیل غیر رسمی و تَحقیر اولوندو. آما بو ضید اینسانی تَحقیره، بَنگال میللتی باش ایمه دیرلَر. لاب بیرینجی گوٌندن آیاقا قالخدیرلار و بو راسیستی و شوونیستی عملین قارشیسیندا ۵ ایل دایانیب، موباریزه آپاردیلار. آنا دیللرینی گوٌز بئبئکی کیمی قوروماقدا بیرآن اعتیراض دان ال چئکمه دیرلر، حاقلارینی آلماق اوٌچوٌن عزیز جانلارینی دا فَدا ادیرلر.

دیل حرکت نین حیماسه لی ۲۱ فئورییه گوٌنوٌ، داکا شهرینده بوْیوٌک بیراعتیراض آکسیاسی بَرپا اولوندو. پاکیستانین فئدرآل پولیسی بو میللی واینسانی حرکتی بوغماق اوچون توپ توٌفنگه ال آتیب، یوزلره جه اینسانی اوْلدوٌروٌب و یارالاندیرلار. بوقانلی حادیثه بنگال میللتینی بیرداها بیلرله شدیریر، اعتیراضلار و اعتیصابلار اولکه نی فَلَج ائدیر. نَهایت حاکیمییت ده اولان اوردو- کوٌکن لی شوونیستلر، ائل گوٌجوٌنه تَسلیم اولدولار و پاکیستان پارچالانماسین دییه، اوْز راسیستی و شوونیستی سیاسّت لَریندن بیرآز دآل چئکینب بَنگالی دیلی، اوردَو دیلی ایله بَرابر، اوْلکه نین رسمی دیلی اعلان ادیرلر. ظاهیرده مسئله حَل اولوب بیتمیش، آمما باطینده میللی حرکت داها دا گوٌجلوٌ داوام ادیر.

اصلینده، بنگال میللتی نین موباریزه سی یالنیز دیل مسئله سینده محدود اولمور، بَلکه، کیملیک و کوٌلتور، ایقتصادی، نیظامی و سیاسی موباریزه ۱۹ ایل  داوام ائدیر. نَهایت سیلاحلی ساوآش نتیجه سینده ۱۹۷۱ده بنگال میللتی اوردو شووینیزمینین ایشغالچی قوٌوه لرینه غالیب گه لیر. اوٌزسیاسی وارلیق ینا مالیک اولوب، اوٌز میللی مقددراتینی تعیین ائدیب، موستقیل دولتینی قورور. پاکیستاندان آیریلماقا قرار وئریب و بنگلادئشین ایستقلالینی رسمَن اعلان ادیر. بیر نئچه  گوٌنوٌن عرض ینده دوٌنیانین تامام اوْلکه لَری بیر به بیر بو ینی اوْلکه نی رَسمییته  تانوْرلار. نَهایت کئراچی - پاکیستان دوٌلتی ده مَجبور قالیر و موستقیل بنگلادئشی رَسمییته تانییر.