Traktor FK-nın 2025 Çempionluğu: Futboldan Daha Artıq Bir Qələbə

 تراکتور FC-نؽن ۲۰۲۵ شامپیونلوغو: 

فۇتبالدان داها آرتیق بیر غلبه

Yazan: Umud Düzgün

May14, 2025

“Traktor FK” klubunun yüz minlərlə azarkeşi çempionluğu

Təbrizin Səhənd stadionunda qeyd edir.

2025-ci ilin baharında Traktor Futbol Klubu — Güney Azərbaycanın (İranın şimal-qərbi) ürəyində yerləşən bir klub — İran Peşəkar Futbol Liqasının çempionluğunu iki oyun qalmış qazandı. Qəzvindən olan Şəms Azər komandasını 4–0 hesabı ilə məğlub etdikləri o unudulmaz oyun, təkcə futbol uğuru deyildi. Bu, milyonlarla Güneyli Azərbaycan türkü üçün tarixi bir ədalət bərpası və kimlik təsdiqi idi.

“Oğurlanmış çempionluq”dan intiqama

Traktor FK-nın 55 illik çempionluq yolu adi bir yol olmayıb. Komandanın layiqli yerinə çatmasına illərlə oyun saxtakarlığı və siyasi müdaxilələr əngəl olub. 2015-ci ildə Traktor çempionluğa bir neçə dəqiqə məsafədə idi. Neft Tehran komandasına qarşı 3–1 hesabı ilə öndə gedən Traktorun azarkeşləri dolu Səhənd stadionunda çempionluğu bayram edirdi. Amma qəfil və mübahisəli hakim qərarları (şübhəli qırmızı kart və verilməyən penalti), rəqib komandanın qəribə dönüşü və — ən məşhuru — yalan məlumatlarla futbolçular və azarkeşlərin vaxtsız sevincə qapılması ilə nəticə dəyişdi. Rəsmi nəticə isə heç vaxt ədalətli olmadı. Çoxları bu çempionluğun yalnız bir komandadan deyil, bir xalqdan oğurlandığına inanır.

Bu hadisə, yüz ildən çoxdur ki, İran fars dövlətinin yürütdüyü milli-dil yasaqları, mərkəzləşdirilmiş siyasət və mədəni kimliyi silmək məqsədli siyasətlərinə qarşı simvola çevrildi. O zaman açılan yara yaddaşlarda qalaraq bu günə qədər gəlib çatdı.

Nəzarət altındakı bir çempionluq

2024–2025 mövsümündə FIFA-nın oyunlara ciddi nəzarət etməsi nəticəsində — keçmişdəki saxtakarlıq və siyasi müdaxilələrə görə — bu dəfə meydan nisbətən bərabər idi. Traktorun mövsüm boyu göstərdiyi üstün performans inkarolunmaz idi; taktika kəskin, azarkeş dəstəyi isə sarsılmaz oldu.

Komanda çempionluğu rəsmiləşdirəndə, məsələ təkcə nəticə deyildi. Təbriz, Urmu, Ərdəbil, Zəncan və daha geniş bölgələrdə yaşayan milyonlarla insan üçün bu, gecikmiş bir ədalət və milli qürur anı idi. Stadionlarda, evlərdə və sosial mediada türk dilində səslər yüksəldi: “Qələbə bizimdir!”

Rejimi niyə narahat edir

Dünyanın dörd bir tərəfindən, futbol klubları və qonşu ölkələrin siyasətçilərindən təbriklər gəlsə də, 

Tehran rəsmiləri susqunluq nümayiş etdirir. Çünki bu çempionluq nəticədən çox, mənası ilə narahatlıq doğurur. Traktor klubu azərbaycanlı kimliyi ilə sıx şəkildə bağlıdır; dil haqları, mədəni tanınma, milli muxtariyyət və bəzən müstəqillik tələblərinin simvoludur. Azarkeşlər illərdir stadionlarda Azərbaycan bayrağı qaldırır, siyasi şüarlar səsləndirir və futbol meydanlarını sülhçül müqavimət mərkəzinə çevirirlər.

2013-cü ildə Təbriz stadionunda açılan nəhəng bir pankartda yazılmışdı: “Güney Azərbaycan İran deyil” bu ifadə “Kataloniya İspaniya deyil” şüarının güclü bir əks-sədası idi. Bu müqayisə təsadüfi deyil. Necə ki Barselona Kataloniya üçün bir milli kimlik simvoludursa, Traktor da Güney Azərbaycan türklərinin ictimai səsinin rəmzidir.

İndi Təbrizdə kütləvi bayramlar gözlənildiyi halda, rejim "təhlükəsizlik tədbirləri" adı altında final oyununu azarkeşsiz keçirmə və ya müxtəlif məhdudiyyətlər qoymağı planlaşdırır. Bir çoxları bunu, Güney Azərbaycan xalqının görünməsini bir daha boğmağa yönəlmiş cəhd kimi qiymətləndirir.

Bir klubdan daha artıq

Traktor FK-nın 2025-ci il çempionluğu yalnız bir idman nailiyyəti deyil. Bu, 35 milyondan çox Azərbaycan türkü üçün illərlə gözlənilən milli ləyaqət anıdır. Azlıqların səsinin çox vaxt boğulduğu bir ölkədə, bu qələbə xalq gücünün nadir və parlaq bir nümunəsi kimi tarixə düşür.

Təbrizin mərkəzində əlində qırmızı Traktor bayrağı tutmuş bir azarkeşin dediyi kimi:

“Bizi final oyununa buraxmaya bilərlər, bayram etməyimizə mane ola bilərlər. Amma bu hissi bizdən ala bilməzlər. Bu qələbə bizimdir — və tarix bunu xatırlayacaq.”

 تراکتور FC-نؽن ۲۰۲۵ شامپیونلوغو: 

فۇتبالدان داها آرتیق بیر غلبه

یازان: اۇمود دۆزگون

مای۱۴، ۲۰۲۵

«تراکتور FC» کلوبونون یۆز مینلرله آزارکئشی چئمپیونلوغو

تبریزین سهند ایستادیونوندا قئید ائدیر.

۲۰۲۵-جی ایلین باهاریندا تراکتور فۇتبول کلوبو گۆنئی آذربایجانین (ایرانین شیمال-غربی) اۆرگینده یئرلشن بیر کلوب، ایران پئشه کار فۇتبول لیقاسی‌نین شامپیونلوغونو ایکی اوْیون قالمیش قازاندی. قزویندن اوْلان شمس آذر کوْمانداسینی 4–0 حسابی ایله مغلوب ائتدیکلری اوْ اۇنودولماز اوْیون، تکجه فۇتبول اۇغورو دئییلدی.  بو، میلیونلارلا گۆنئیلی آزربایجان تۆرکو اۆچون تاریخی بیر عدالت برپاسی و کیملیک تصدیقی ایدی.

«اوْغورلانمیش شامپیونلوق» دان غلبه برپاسینا

تراکتور ف. ک.-نؽن ۵۵ ایللیک شامپیونلوق یوْلو عادی بیر یوْل اوْلماییب. تیم ین لاییق لی یئرینه چاتماسینا ایللرله اوْیون ساختاکارلیغی و سیاسی مۆداخیله‌ لر انگل اوْلوب. ۲۰۱۵-جی ایلده تراکتور شامپیونلوغا بیر نئچه دقیقه مسافه‌ ده ایدی. نئفت تهران تیم نه قارشی 3–1 حسابی ایله اؤنده گئدن تراکتورون طرفدارلاری، دوْلو سهند ایستادیوموندا شامپیونلوغو بایرام ائدیردی. اما شوُبهه لی و مۆباحیثه‌ لی حاکیم قرارلاری (شۆبهه‌لی قؽرمیزی کارت و وئریلمه‌ین پئنالتی)، رقیب تیم ین تعجب لی دؤنوشو و  ان مشهورو - یالان معلوماتلارلا، اوْیونچولارین و طرفدارلاری واختیندان اوّل سئوینجه قاپیلماسی ایله، پارلل اویوندا (سئپاهان-سایپا) سهو نتیجه‌نین آچیقلانماسی هر شئیی دییشدی.  رسمی نتیجه ایسه هئچ واخت عدالتلی اوْلمادی. چوخلاری بو شامپیونلوغون یالنیز بیر تیمین یوْخ، بیر میلّتدن اوْغورلاندیغینا اینانیر.

بو حادثیه بیر عصردن چوخ اوّل باشلایان عدالتسیزلیگین و ایران فارس حاکیمتی نین، تورک دیلینی یاساق ائتمسی، تورک کیملیگینی- مدنییتنی سیلمه سی و یۆروتدوگو فارس مرکزلی شوونیستی سیاستلرینه قارشی سیموولا چئوریلدی. اوْ زامان آچیلان یارا، یادداشلاردا قالاراق بو گۆنه قدر گلیب چاتدی.

نظارت آلتینداکی بیر چئمپیونلوق

۲۰۲۴–۲۰۲۵ مؤوسومونده فؽفا-نؽن اوْیونلارا جیدّی نظارت ائتمه‌سی نتیجه‌سینده، کئچمیشده‌کی ساختاکارلیق و سیاسی مۆداخیله‌لره گؤره، بو دفعه مئیدان نیسبتن برابرایدی. تراکتورون مؤوسوم بوْیو گؤستردیگی اۆستون پئرفورمانس

 اینکار اولونماز ایدی؛ تاکتیکا کسکین، طرفدارلار دسته‌یی ایسه سارسیلماز اوْلدو.

کوْماندا شامپیونلوغو رسمیلشدیرنده، مسئله تکجه نتیجه دئییلدی. تبریز، اۇرمو، اردبیل، زنجان و داها گئنیش بؤلگه‌لرده یاشایان میلیونلارلا اینسان اۆچون بو، گئجیکمیش بیر عدالت و میلّی غۆرور آنی ایدی. ایستادیوملاردا، ائولرده و سوْسیال مئدیادا، تۆرک دیلینده سسلر یۆکسلدی: «غلبه بیزیمدیر!»

رئژیم نیه ناراحات دیر

دۆنیانین دؤرد بیر طرفیندن، فۇتبال کلوبلاری و قوْنشو اؤلکه‌ لرین سیاستچیلریندن تبریکلر گلسه ده،

تهران رسمیلری سۇسقونلوق نۆماییش ائتدیریر. چۆنکی بو شامپیونلوق نتیجه‌دن چوخ، معناسی ایله ناراحاتلیق دوْغورور. تراکتور کلوبو آزربایجانلی کیملیگی ایله سؽخ شکیلده باغلیدیر؛ دیل حاقلاری، مدنی تانینما، میلّی مۇختاریت و حتتاً مۆستقیللیک طلبلری‌نین سیموولودور. آزارکئشلر ایللردیر ایستادیوملاردا آزربایجان بایراغی قالدیریر، سیاسی شۆعارلار سسلندیریر و فۇتبال مئیدانلارینی سۆلح چول- مدنی مۆقاویمت مرکزینه چئویریرلر.

۲۰۱۳-جۆ ایلده تبریز ایستادیوموندا آچیلان بویوک بیر بئه نئرده یازیلمیشدی: «گۆنئی آزربایجان ایران دئییل» بو ایفاده «کاتالونیا ایسپانیا دئییل» شۆعاری‌نین گۆجلو بیر عکس-صداسی ایدی. بو مۆقاییسه تصادوفی دئییل، نئجه کی بارسئلونا کاتالونیا اۆچون بیر میلّی کیملیک سیموولودورسا، تراکتور دا گۆنئی آزربایجان تۆرکلری‌نین ایجتماعی سسی‌نین رمزیدیر.

ایندی تبریزده کۆتلوی بایراملار گؤزله‌نیلدیگی حالدا، رئژیم "تهلوکه‌سیزلیک تدبیرلری" آدی آلتیندا فینال اوْیونونو طرفدارلارسیز کئچیرمه و یا مۆختلیف محدودیّتلر قوْیماغی پلانلاشدیریر. بیر چوخلاری بۇنو، گۆنئی آزربایجان خالقی‌نین گؤرونمه‌سینی بیر داها بوْغماغا یؤنلمیش جهد کیمی قیمتلندیریر.

بیر کلوبدان داها آرتیق

تراکتور ف ک-نؽن ۲۰۲۵-جی ایل شامپیونلوغو یالنیز بیر ایدمان نایلیتی دئییل. بو، 35 میلیوندان چوخ آزربایجان تۆرکو اۆچون ایللرله گؤزله‌نیلن میلّی لیاقت آنیدیر. آزلیقلارین سسی‌نین چوخ واخت بوْغولدوغو بیر اؤلکه‌ده، بو غلبه خالق گۆجونون نادیر و پارلاق بیر نۆمونه‌‌سی کیمی تاریخه دۆشور.

تبریزین مرکزینده الینده قؽرمیزی تراکتور بایراغی تۇتموش بیر طرفدارین دئدیگی کیمی:

«بیزی فینال اوْیونونا بۇراخمایا بیلرلر، بایرام ائتمه‌ ییمیزه مانع اوْلا بیلرلر. اما بو حیسّی بیزدن آلا بیلمزلر. بو غلبه بیزیمدیر و تاریخ بۇنو خاطیرلایاجاق.»

......***.....